Nr 6/2005 (nr kolejny 131)
Łubianka, dnia 15 czerwca 2005 r.
W dniu 2 czerwca br. Wójt Gminy Łubianka zawarł z Wójtem Gminy Łososina Dolna porozumienie o partnerskiej współpracy pomiędzy gminami Łubianka i Łososina Dolna. Zakres umówionej współpracy obejmuje między innymi:
- wymianę doświadczeń w zakresie organizowania usług komunalnych,
- wymianę wakacyjną dzieci i młodzieży,
- kontakty stowarzyszeń, kół gospodyń wiejskich oraz ochotniczych straży pożarnych,
- wzajemną promocję turystyczną.
Pierwszym owocem współpracy będzie wakacyjna wymiana uczniów klas 4 - 6 ze wszystkich szkół podstawowych gminy. Łącznie w tegorocznej wymianie weźmie udział 51 uczniów naszych szkół oraz 51 uczniów szkół z Łososiny Dolnej. My przyjmiemy gości w Zespole Szkół w Łubiance, a nasi uczniowie wyjadą do Tęgoborza w gm. Łososina Dolna k/ Nowego Sącza. Wymiana będzie trwała od 2 do 12 lipca br. Propozycję wyjazdu otrzymają trzej uczniowie z każdej klasy IV - VI, którzy będą mieli najwyższą średnią ocen w swoich klasach. Jeżeli z jakichś względów uczeń, który otrzyma propozycję wyjazdu nie skorzysta z niej, możliwość wyjazdu otrzyma kolejny uczeń z klasowego rankingu. Gminy zapewniają transport autokarem, opiekę nauczycieli, noclegi oraz program rekreacyjno -poznawczy. Rodzice natomiast opłacą wyżywienie swoich dzieci w wysokości 10 zł dziennie, czyli razem 100 zł. Szczegóły organizacyjne zostaną przekazane w szkołach. Tegoroczna wymiana będzie początkiem szerszej współpracy pomiędzy gminami w kolejnych latach.
Jerzy Zająkała
W poprzednim Informatorze przekazaliśmy zaproszenie na coroczny Festyn Rodzinny do Wybcza (na boisko Szkoły Podstawowej). Jednakże z powodu odbywania w tym samym dniu Wielkiego Festynu Parafialnego, który już po raz 9-ty odbędzie się w Bierzgłowie podjęliśmy decyzję o zmianie terminu Festynu Rodzinnego na 26 czerwca br., czyli o tydzień później w tym samym miejscu, w Wybczu. W ten sposób stworzymy możliwość uczestnictwa naszym mieszkańcom w dwóch wielkich imprezach kulturalno - rekreacyjnych organizowanych w dwie kolejne niedziele. Serdecznie zapraszamy do udziału w obu festynach i przypominamy, że poza wieloma atrakcjami, o których informowaliśmy w poprzednim Informatorze, 26 czerwca będą rywalizowały rodziny o tytuł Rodziny Roku 2005. Jak zwykle
gmina Łubianka i Centrum Kultury ufundowały cenne nagrody. Podobnie jak dwa i trzy lata wcześniej festyn odbędzie się na boisku przy Szkole Podstawowej w Wybczu. Główną część programu wypełni rywalizacja o tytuł: „Rodziny Roku 2005” Gminy Łubianka – tytułu będą bronić państwo Kościelscy z Pigży. Wśród konkurencji przewidujemy m. in.: sztafetę czynności „domowych”, konkurs sprawdzający siebie nawzajem, przeciąganie liny, rzuty do kosza. Ponadto odbędą się konkursy z nagrodami dla dzieci i dorosłych i występy grup artystycznych z Centrum Kultury oraz szereg innych atrakcji. Po części konkursowej i artystycznej zapraszamy wszystkich na zabawę taneczną (wstęp wolny). Rodziny do turnieju można zgłaszać osobiście lub telefonicznie (tel. 678-86-98) w Centrum Kultury oraz na miejscu w dniu festynu do momentu rozpoczęcia tj. do godz. 14.30. Rodzina – uczestnik turnieju powinna liczyć co najmniej 3 osoby oraz reprezentować przynajmniej dwa pokolenia. Organizatorami imprezy są Sołectwo Wybcz i Centrum Kultury w Łubiance. Serdecznie zapraszamy!
Paweł Puczkarski
XXIII Maraton Toruński przeszedł do historii. Był równocześnie wielkim wydarzeniem sportowym i organizacyjnym, w którym mieszkańcy naszej gminy spisali się znakomicie. Udział w maratonie zadeklarowało ponad 440 zawodników, z których ok. 80 w ostatniej chwili zrezygnowało. Powodem rezygnacji był wyjątkowy upał jaki nawiedził nasze tereny dwa dni przed maratonem i trzymał aż do dnia imprezy. Temperatura w dniu maratonu osiągała w cieniu do 34 ° C, a w słońcu przekraczała 40° C. W tej sytuacji rezygnacje były zupełnie zrozumiałe. Ostatecznie bieg główny rozpoczęło 355 zawodników, a półmaraton ok. 70 zawodników. Ostatecznie bieg maratoński ukończyło 303 zawodników a półmaraton 54 zawodników. Trzeba powiedzieć, że jak na istniejące warunki atmosferyczne ilości uczestników, którzy wycofali się w trakcie biegów są niewielkie. Wszyscy zawodnicy z gminy Łubianka, którzy rozpoczęli maraton dobiegli do mety. Byli to: Dorota Szumska z Wybczyka, Mariusz Trzeciak z Pigży, Andrzej Zasadzki z Pigży, Jerzy Zająkała - Wójt Gminy, Jacek Neulitz z Pigży, Tomasz Włodarski z Łubianki. Półmaraton natomiast ukończył Adam Kachniarz z Pigży. Wysokie 51 miejsce w klasyfikacji generalnej zajął Mariusz Trzeciak zdobywając równocześnie tytuł Wice Mistrza powiatu toruńskiego w maratonie na rok 2005. Jak wspomniano wcześniej rewelacyjne przyjęcie maratończykom zgotowali mieszkańcy gminy Łubianka. Punkty odżywcze na trasie przygotowane były wzorcowo a ich obsługa składająca się z wolontariuszy z gimnazjów i szkół podstawowych naszej gminy oraz pracowników Centrum Kultury i Urzędu Gminy z uśmiechem i wielką pomocą obsługiwała zawodników tworząc wspaniałą, niezapomnianą atmosferę. Sprawnie kierowali ruchem druhowie z jednostek OSP, którzy także zorganizowali kilka punktów zraszania zawodników wodą ze strażackich węży. Rewelacyjnie przyjęli zawodników mieszkający wzdłuż trasy mieszkańcy, ochoczo i z wielką kulturą dopingując zawodników, częstując ich napojami, słodyczami oraz polewając ich rozpalone ciała odżywczą wodą. Wójt Gminy otrzymał bardzo wiele wyrazów uznania kierowanych do mieszkańców gminy Łubianka przez maratończyków. W tym trudnym, ale przeprowadzonym we wspaniałej atmosferze biegowym święcie zdarzył się także przykry wypadek. 25 letnia kobieta uczestnicząca w jednym z biegów towarzyszących, na 3 kilometrze biegu rozgrywanego na dystansie 10 km, zasłabła i została odwieziona do szpitala. Po przeprowadzonych badaniach okazało się, że mając poważnie chorą wątrobę nie powinna uczestniczyć w biegu rozgrywanym w takich warunkach. Jednakże złożyła przed biegiem oświadczenie opatrzone własnoręcznym podpisem o zdolności do biegu. Została objęta bardzo dobrą opieką lekarską i aktualnie jest na rekonwalescencji po przeszczepie wątroby. Należy przyjąć, że w zaistniałych okolicznościach udział w biegu można uznać za korzystny dla zawodniczki, gdyż aż strach pomyśleć jak mógłby zakończyć się jej bieg treningowy np. w lesie, gdzie przypadek omdlenia bez asysty lekarzy mógłby skończyć się tragicznie. Gmina Łubianka jest wdzięczna swoim mieszkańcom za współudział w przygotowaniu i przeprowadzeniu maratonu i półmaratonu. W świat poszedł kolejny sygnał, że w gminie Łubianka potrafią profesjonalnie i serdecznie przyjąć gości.
Jerzy Zająkała
Zarząd Województwa Kujawsko - Pomorskiego ogłosił nabór wniosków dla działania 2.5 ZPORR „Promocja przedsiębiorczości”. Termin zakończenia tego naboru upływa 23 czerwca bieżącego roku. Działanie to jest skierowane do organizacji pozarządowych, instytucji rynku pracy, agencji rozwoju regionalnego i lokalnego. Beneficjentami ostatecznymi są, między innymi, osoby fizyczne nie zarejestrowane jako bezrobotne, zamierzające rozpocząć działalność gospodarczą. Istnieje możliwość dofinansowania w wysokości 100% kosztów kwalifikowanych projektu. Dodatkowe informacje na temat programu dostępne są na stronie www.zporr.gov.pl.
Piotr Skiba
Dla uczczenia i upamiętnienia osoby Papieża Jana Pawła II – Honorowego Obywatela Gminy Łubianka oraz zakończonego w bieżącym roku Jego wielkiego pontyfikatu, Gmina Łubianka organizuje wyjazd pod nazwą „Śladami Jana Pawła II” w dniach 13-17 lipca 2005 roku (czwartek-niedziela). Trasa obejmować będzie miejscowości i miejsca związane z życiem i działalnością Karola Wojtyły –Jana Pawła II i wyraźnie różnić się będzie od tej sprzed dwóch lat. Tym razem odwiedzimy pierwszego dnia: Częstochowę, Niegowić, Kraków (w tym: cmentarz Rakowiecki, Nową Hutę, Łagiewniki, i kościół św. Floriana), drugiego dnia: Kalwarię Zebrzydowską, Wadowice i górę Leskowiec, trzeciego dnia: Zakopane (w tym: Dolinę Chochołowską, sanktuarium św. Brata Alberta na Kalatówkach, Kasprowy Wierch i sanktuarium Matki Boskiej Fatimskiej na Krzeptówkach). Na ostatni dzień przewidziano alternatywnie czas wolny w Zakopanem lub krótki wyjazd na Słowację i zwiedzanie Jaskini Bielskiej. Koszt uczestnictwa około 350 złotych od osoby. Zgłoszenia przyjmuje Referat Rolnictwa Urzędu Gminy Łubianka. Ilość miejsc ograniczona. Miejsca w autokarze będą przydzielane zgodnie z kolejnością wpłat. Serdecznie zapraszamy!
Tadeusz Wierzbowski
Rozpoczynamy rozgrywki piłkarskie.
Do Gminnych Rozgrywek Piłkarskich zgłosiło się osiem drużyn, które zostały rozlosowane na dwa terminy. Z uwagi na odbywający się Festyn Rodzinny w Wybczu, turnieje zostały przesunięte o jeden tydzień do przodu , pierwszy odbędzie się 3, a drugi 10 lipca na boisku w Bierzgłowie o godz. 14.00. Z każdego turnieju dwie zwycięskie drużyny przejdą do finału i będą walczyć o pierwsze miejsce, zostanie wyłoniony i nagrodzony również najlepszy zawodnik całych rozgrywek.
„Karol – Człowiek, Który Został Papieżem”
Obejrzyjmy wspólnie życie Wielkiego Polaka Karola Wojtyły od momentu, kiedy wszystko się zaczęło, aż po objęcie tronu papieskiego. Zapraszamy na duży ekran do Cinema City w Toruniu na film pt. „Karol – Człowiek, Który Został Papieżem”. Wyjazd 23 czerwca (czwartek) sprzed Centrum Kultury w Łubiance o godz. 17.15 powrót ok. 21.20, koszt biletu wraz z przejazdem wynosi 14 zł.. Zgłoszenia wraz z wpłatą przyjmujemy w Centrum Kultury do 21 czerwca. Liczba miejsc ograniczona. Serdecznie zapraszamy!
Wakacje za pasem
Jak co roku przewidujemy szereg atrakcji dla dzieci i młodzieży na wakacje letnie. Odbędą się różnorodne zajęcia artystyczne i sportowe, ogniska, dyskoteki oraz wycieczki. Bliższe informacje podane będą najpóźniej na początku lipca kurendą do wszystkich mieszkańców, rozwieszone zostaną też plakaty na tablicach informacyjnych. Program jest w trakcie przygotowań, wszystko wskazuje na to, że szykują się odjazdowe wakacje.
„Książka na twoje życzenie”
Drogi czytelniku dajemy Ci możliwość decydowania o tym jakie książki mają znaleźć się w naszym gminnym księgozbiorze. W Gminnej Bibliotece Publicznej została wystawiona skrzynka do której można wrzucać swoje propozycje (autor, tytuł lub rodzaj literatury). Jest duża szansa, że każda propozycja zostanie zrealizowana, dzięki temu wzbogacimy nasz księgozbiór. Zapraszamy do współpracy.
Anna Soczyńska, Paweł Puczkarski
Z historii gminy, część 16
Wieś Biskupice znajduje się 7.5 km na południowy – zachód od Chełmży. Archeolodzy odkryli tu najstarsze ślady osadnictwa ludzkiego sięgające okresu neolitycznego. W roku 1251 wieś występuje pod nazwą Arnoldisdorp, Arnoldsdorf, Arnoldivilla oraz Arnsdorff i stanowi terytorium biskupstwa chełmińskiego. W roku 1440 Hans Jungehorn z Arnsdorf z okręgu bierzgłowskiego wymieniony jest wśród rycerstwa ziemi chełmińskiej. W roku 1553 kapituła chełmińska nadaje 3 łany sołtysowi Jakubowi płockiemu w opustoszałej wsi Biskupice. W roku 1570 wieś stanowi własność kapituły chełmińskiej i składa się z 23 łanów, 10 chłopów, 1 zagrodnika, 3 komorników i karczmy. Do 1772 roku folwark pozostaje własnością kapituły w Chełmży. W 1794 roku we wsi wzniesiono kościół parafialny. W roku 1880 wieś i folwark Biskupice, niem. Biskupitz należą do powiatu toruńskiego ze stolicą w Chełmży. Folwark stanowi 2440 mórg rozłogów, 10 domów, 170 mieszkańców, w tym 128 katolików, a wieś to 1188 mórg rozłogów, 29 domów, 301 mieszkańców, w tym 274 katolików. W 1903 r. majątek nabyli: pochodzący ze Szczecina - Hilmar von Wuthenau oraz prezydent policji w Szczecinie – Goerlitz, a w 1913 roku – Prusko - Królewska Komisja Osiedleńcza dla Prus Zachodnich i Poznańskiego z Poznania. Komisja zajmowała się osadnictwem niemieckim na przejętym przez siebie obszarze. W 1909 r. w majątku były następujące budynki: dwór z przybudowaną wieżą i podwórzem o wartości 1200 marek, drobiarnia, spichrz ze stelmachernią, budynki dla koni, stajnia dla koni i bydła, stodoła, druga stodoła z przybudówką, obora z przybudowaną wagą, kamera, chlew, stodoła, remiza, owczarnia, stodoła z remizą, obora, kuźnia z mieszkaniem, dwojak z oborą, ośmiorak, obora, dwojak z przybudowanymi oborami, czworak z przybudowaną oborą oraz dwojak. W latach 1913 – 1919 majątek Biskupice (Biskupitz Gut) w imieniu Komisji Osiedleńczej administrował państwowy zarządca majątku – Fritz Weise. Już podczas separacji gruntów, która odbyła się 7 listopada 1833 r. przeznaczono pod przyszłą szkołę w Biskupicach 6 morgów 9 prętów ziemi. Do 1856 r. dzieci z Biskupic chodziły do szkoły w Brąchnowie. Podczas rozszerzenia tejże szkoły ( 1856 r.) postanowiono założyć szkołę elementarną w Biskupicach, do której miały chodzić dzieci katolickie z Przeczna, Dębin i Wymysłowa. Szkoła w Brąchnowie w 1856 r. liczyła 110 dzieci i panowała tam ciasnota. W końcu w 1863 r. władze kościelne przekazały na rzecz nowej szkoły w Biskupicach starą, drewnianą chałupę, w której mieszkał dawniej organista.
Według oględzin, które odbyły się 4 grudnia 1863 r. chałupa miała: 2 komórki o wielkości 20 na 7 stóp, kuchnię, izbę o wielkości 15 na 14 stóp oraz przedsionek 9 na 8 stóp wielkości. Wizja stwierdziła, że budynek nadaje się na mieszkanie dla nauczyciela i na szkołę. Jedynie trzeba było wymienić okno w szczycie oraz zły piec. Brak było jednak obórki i stodoły. W 1872 r. budynek ten określono jako „zdezelowany”. Szkołę odwiedzało 70% dzieci, ale były miesiące, że było ich więcej i przez to izba lekcyjna była przepełniona. Dlatego w 1867 r. podjęto decyzję o budowie nowej szkoły. Nie jest pewne czy szkołę zbudowano. W aktach występuje niepewna wzmianka o oddaniu szkoły 19 marca 1874 r. Murowaną z czerwonej cegły, jednoklasową szkołę z mieszkaniem dla nauczyciela wybudowano na pewno dopiero w 1898 r. W danych spisowych z lat 1905 i 1921 Biskupice występują jako:
• Wieś gminna spisana łącznie z osadą Kozielec; W 1905 r. było tu 45 domów mieszkalnych, 363 mieszkańców ( 338 katolików i 16 ewangelików ). W 1921 r. - 45 domów mieszkalnych, 290 mieszkańców ( 276 katolików i 14 ewangelików );
• Obszar dworski W 1905 r. było tu 11 domów mieszkalnych, 173 mieszkańców ( 165 katolików i 8 ewangelików ). W 1921 r. – 11 domów mieszkalnych, 160 mieszkańców katolików.
Po zakończeniu I wojny światowej i podpisaniu traktatu wersalskiego majątek przeszedł w 1921 r. na rzecz Skarbu Państwa Polskiego, które było prawnym spadkobiercą państwa pruskiego. Majątek podczas przejęcia miał 609,8923 ha powierzchni i dawał czysty dochód z gruntu 2851 talarów. Skarb Państwa przekazał swe prawa na rzecz Okręgowego Urzędu Ziemskiego. Dzierżawcą w jego imieniu był administrator – rządca Maciejewski, następnie włodarz Franciszek Łubecki, i kapitan Franciszek Socha Paprocki pochodzący z Racławic. W roku 1922 nastąpiła pierwsza parcelacja majątku, a w roku 1924 – kolejna. W okresie międzywojennym w majątku w Biskupicach bywało wiele znamienitych osobistości: generał Józef Haller, płk Norwid Neugenbauer – Inspektor Armii na Okręg Pomorski, a także ojciec Mikołaja Reya, niedawnego ambasadora USA w Polsce. Według spisu powszechnego z 9 grudnia 1931 r. Biskupice miały powierzchnię 926 ha, z czego użytki rolne obejmowały 877 ha, w tym 865 ha grunty orne, było 77 budynków mieszkalnych i 582 mieszkańców. W 1938 r. Biskupice obejmowały obszar 885 ha, miały 514 mieszkańców, w tym 6 rodzin robotników rolnych. Budynków mieszkalnych było 67.
W czasie okupacji wieś nosiła nazwę Bischfeld, a zarządcą resztówki majątku był Niemiec polskiego pochodzenia o nazwisku Born, (zmienionym z nazwiska Borkowski). W tym czasie hitlerowcy skonfiskowali 68 polskim gospodarzom ich własne gospodarstwa. Według spisu z 1943 r. powierzchnia gminy wiejskiej wynosiła 926,55 ha, było 114 gospodarstw, w których mieszkało 585 mieszkańców. Wieś należała do obwodu urzędowego (Amtsbezirke) i pocztowego – Łubianka (Luben). Spis powszechny z 20 maja 2002 r. podaje, że w sołectwie Biskupice znajdują się 103 budynki mieszkalne, 518 izb mieszkalnych, 117 mieszkań (z tego 8 niezamieszkałych), 139 gospodarstw domowych oraz 482 mieszkańców. Według danych ewidencyjnych z 2004 r. sołectwo Biskupice obejmuje powierzchnię 931,24 ha, z czego 883,57 ha stanowią użytki rolne, w tym grunty orne – 869,59 ha, sady – 10,67 ha, łąki – 0,63 ha, pastwiska – 2,67 ha.
Tereny i obiekty o wartości kulturowej:
• zespół dworsko-parkowy, w skład którego wchodzą: dwór murowany z 2 połowy XIX w.; park podworski; spichlerz murowany z końca XIX w.; stodoła drewniana wzniesiona przed 1936 r.; dom mieszkalny murowany z 1922 r.,
• założenie kościelne z zielenią towarzyszącą, w skład którego wchodzą:
- kościół parafialny rzymskokatolicki, p. w. św. Marii Magdaleny z lat 1760 –1764, odnowiony w 1924 r. i w 1967 r.-obiekt wpisany do rejestru zabytków w 1966 r.
- cmentarz przykościelny rzymskokatolicki założony w średniowieczu, rozszerzony w XIX w.; pow. ogólna 0.5 ha
• obszar mieszkalno-gospodarczy:
- plebania murowana z 4 ćw. XIX w.;
- budynek gospodarczy przy plebanii, murowany z 4 ćw. XIX w.;
- czworak (dom nr 29), murowany z 4 ćw. XIX w.
• szkoła i budynek gospodarczy przy szkole, murowane z 1898 r.
• dom nr 25, murowany z 1935 r.
• 6 stanowisk archeologicznych nieeksponowanych w terenie.
(Tekst opracowano na podstawie materiałów ze zbiorów Wojewódzkiego Oddziału Służby Ochrony Zabytków w Toruniu, opracowania Ryszarda Kowalskiego i dokumentacji Urzędu Gminy w Łubiance )
W następnym numerze: ZAMEK BIERZGŁOWSKI – dzieje zespołu zamkowego.
Hanna Wojnowska
18 maja w Szkole Podstawowej w Warszewicach, już po raz jedenasty odbyła się „ Ortograficzna Korrida”. Uczniowie z 6 gmin powiatu toruńskiego: Chełmża, Łysomice, Toruń, Unisław, Zławieś Wielka i Łubianka ( 5 gimnazjów i 9 szkół podstawowych ) spotkali się aby sprawdzić swoje ortograficzne umiejętności w XI POWIATOWYM KONKURSIE ORTOGRAFICZNYM pod nazwą: „ORTOGRAFICZNA KORRIDA”. 70 uczestników wyłonionych w eliminacjach szkolnych walczyło z tekstem pełnym pułapek, na przykład:
„ Na przystrzyżonej grządce siedziała cętkowana żabka z Hiszpanii mażąca mułem korzeń wierzby i żałośnie ostrzyżona kózka z brudną bródką marząca o polskiej wiośnie” „ Nagle ujrzał cudną blondynkę w oryginalnej francuskiej bluzce. Od razu się przedstawił i objął Francuzkę wpół ….”
„ Zwierzątka w ogóle nie zauważyły, że znienacka wylądował, a właściwie runął o niecałe pół centymetra dalej, francuski chuligan spod Paryża – rześki i elegancki, mimo że na co dzień jest oryginalnym, zsiniałym z bólu żołnierzem łażącym po chińskich restauracjach tam i z powrotem, a rzadko także wzdłuż, wszerz i w poprzek paryskich kałuż.”
Najlepszymi torreadorami okazali się: kategoria klas: III – IV : I m. – Marta Guziewicz z Łubianki i Aleksandra Waszewska z Pigży; II m. – Tomasz Dziawgo z Torunia,Jędrzej Ziółkowski z Kończewic, Dawid Michalski z Łysomic oraz Michalina Korowaj z Pigży; III m. – Katarzyna Biernacka z Chełmży, Ilona Bogucka z Łysomic, Monika Machnicka z Łubianki oraz Justyna Wiese z Siemonia. Kategoria klas: V – VI: I m. - Alina Walter z Łubianki, II m. – Kasandra Pleskot z Wybcza, III m. – Sabina Stodulska z Warszewic. Kategoria gimnazjalna: I m. – Sylwia Kowalska z Brąchnowa, II m. – Karina Marecka z Unisławia, III m.- Aleksandra Pyłkowska z Łysomic. Wszyscy uczestnicy korridy otrzymali napoje, słodycze i upominki. Zwycięzcy zostali nagrodzeni słownikami języka polskiego i aniołkami – na szczęście. A wszystko było możliwe dzięki sponsorom: Gminie Łubianka, Starostwu Powiatowemu – Toruń i Zakładowi Energetycznemu - Toruń. Jedenasta walka z bykami zakończyła się szczęśliwie dla wszystkich uczestników. Organizatorzy imprezy ( Hanna Wojnowska – polonistka i autorka wszystkich konkursowych tekstów oraz Krzysztof Kępski – dyrektor Szkoły ) zaprosili torreadorów na przyszłoroczną – dwunastą już – ortograficzną korridę.
Hanna Wojnowska